بیمه درمانی در آلمان
از سال ۲۰۰۹ داشتن بیمه درمانی برای تمامی افرادی که در آلمان اقامت دارند اجباری است. داشتن بیمه درمانی حتی برای اقامت کوتاه مدت در آلمان الزامی است؛ در صورت نداشتن بیمه از صدور ویزا اجتناب میشود.
ویژگیهای نظام بیمه درمانی در آلمان
بیمه درمانی در آلمان با نظام دوگانه بیمه درمانی اجباری (GKV) و بیمه درمانی خصوصی (PKV) شناخته میشود. امکان استفاده از بیمه درمانی اجباری برای همگان فراهم است، ولی برای بیمه شخصی داشتن شرایط خاصی الزامی است.
شهروندان منطقه اقتصادی اروپا¹ (EWR) و اتباع کشورهای طرف قرارداد آلمان برای بیمه اجتماعی²، میتوانند تحت پوشش بیمه درمانی کشور خود باقی بمانند. مزایای بیمه درمانی در این کشورها ممکن است نسبت به مزایای موجود در آلمان بسیار متفاوت باشد. از این رو، ممکن است به پرداخت شخصی هزینههای درمانی یا استفاده از بیمه تکمیلی نیاز باشد.
بیمه درمانی اجباری و اصل همبستگی
برخی افراد ملزم به عضویت در بیمههای اجباری میباشند. از آن جمله میتوان به گروههای زیر اشاره کرد:
کارمندان/ کارگران (با درآمد ناخالص کمتر از حد نصاب برای بیمه اجباری)
بازنشستگان (در صورت به پایان رسیدن بازهی مقرر در پرداخت)
دریافت کنندگان کمک هزینه بیکاری I
حق بیمه در بیمههای درمانی اجباری با توجه به درآمد تعیین میشود. مبنای محاسبه، میزان درآمد کل ناخالص است که 6/14 درصد از آن (مورخ ۲۰۱۸) به عنوان حق بیمه کسر میشود. حق بیمه به طور مساوی یعنی 3/7 درصد، میان کارفرما و کارمند/کارگر تقسیم میشود. علاوه بر این، کارمند/ کارگر ملزم به پرداخت مبلغ دیگری نیز به شرکت بیمه است، که میزان آن متفاوت است. چنانچه میزان درآمد (مورخ ۲۰۱۸، از ۴۴۲۵ یورو ماهانه) تجاوز کند، تغییری در حق بیمه حاصل نمیشود. در بیمههای اجباری، فرزندان و همسر میتوانند بدون پرداخت حق بیمه جداگانه، تحت پوشش بیمه خانواده قرار گیرند.
ویژگیهای بیمه درمانی خصوصی
غالباً گروههای زیر، تحت پوشش بیمه خصوصی قرار میگیرند:
کارمندان/ کارگران (با درآمد ناخالص بیش از حد نصاب برای بیمه اجباری)
کارمندان دولت/ رسمی
خویشفرمایان و صاحبان مشاغل آزاد
عضویت در بیمه درمانی خصوصی برای همه امکانپذیر نیست. کارمندان/ کارگران میتوانند در صورت کسب درآمد ناخالص بیش از حد نصاب بیمه اجباری (مورخ ۲۰۱۸ ماهیانه ۴۹۵۰ یورو) تحت پوشش بیمه درمانی خصوصی قرار گیرند. در این صورت افراد مربوطه باید جهت معافیت از پرداخت حق بیمه اجباری، کتباً درخواست دهد. شرط عضویت در اغلب شرکتهای بیمه خصوصی، اقامت در آلمان برای یک دوره زمانی معین است. بیمهگذاران خارجی ملزم به ارائه ادله لازم مبنی بر اقامت بلند مدت خود در آلمان میباشند. بسیاری از شرکتهای بیمه خصوصی تعرفه خاصی که مناسب این گروه از بیمهگذاران بوده و با نیازها و مدت زمان اقامتشان سازگار باشد را ارائه میکنند.
در صورت درخواست عضویت در بیمه خصوصی، سئوالات دقیقی (در خصوص وضعیت سلامت) از بیمهگذار پرسیده میشود. قرارداد بیمهی آلمان، به محض بازگشت بیمهگذار به کشور زادگاه لغو میگردد.
حق بیمه در بیمههای خصوصی بدون توجه به میزان درآمد، بر اساس وضعیت سلامت، سن و دامنه مزایای بیمه نعیین میشود. حق بیمه برای هر بیمهگذار به صورت شخصی محاسبه میگردد.
مزایای بیمههای خصوصی به ندرت تابع مقررات دولتی میباشند و طیف خدمات گستردهتری را نسبت به بیمههای اجباری شامل میشوند. علاوه بر این، خدمات و مزایای بیمه دقیقاً مطابق با شرایط بیمهگذار تنظیم میشوند. بیمهگذار برای کلیه خدمات درمانی، ابتدا هزینههای درمانی را پرداخت میکند. سپس مبلغ پرداخت شده در ازای صورتحساب به بیمهگذار مسترد میگردد (مطابق اصل بازپرداخت هزینه درمانی به بیمهگذار).
بیمههای تکمیلی
هدف از بیمههای تکمیلی، جبران کاستیهای مزایای درمانی شرکت بیمهگر است. بیمههای تکمیلی توسط شرکتهای خصوصی و فارغ از میزان درآمد بیمهگذار ارائه میشوند. از جمله بیمههای تکمیلی مهم، میتوان به بیمه تکمیل پرستاری، بیمه تکمیلی دندانپزشکی یا بیمه تکمیلی بیمارستانی اشاره نمود.
بیمه درمانی برای دانشجویان خارجی در آلمان
داشتن بیمه درمانی برای کلیه دانشجویانی که در یکی از دانشگاهها یا مدارس عالی آلمان مشغول به تحصیل میشوند الزامی است. ثبتنام در دانشگاه بدون ارائه مدرک بیمه درمانی امکانپذیر نمیباشد.
بیمه اجباری برای دانشجویان در آلمان
شرایط بیمه بر حسب هدف از اقامت، کشور زادگاه و سن دانشجویان متفاوت است. این افراد عمدتاً به پنج گروه قابل تقسیم میباشند:
۱ دانشجویان منطقه اقتصادی اروپا¹ یا کشورهای طرف قراداد بیمهاجتماعی با آلمان²
۲ دانشجویان بقیه کشورها
۳ دانشجویان ۳۰ ساله و بالاتر که ترم ۱۴ خود را به پایان رساندهاند
۴ شرکت کنندگان در دورههای زبان آلمانی به منظور ورود به دانشگاه
۵ خارجیان مشغول به تحصیل در مقطع دکتری یا بورسیه
بیمه درمانی برای شهروندان اتحادیه اروپا کمتر از ۳۰ سال/ یا از ترم ۱۴ به بعد
دانشجویان منطقه اقتصادی اروپا¹ و کشورهای طرف قرارداد بیمه اجتماعی با آلمان²، میتوانند با ارائه مدرک بیمه درمانی از کشور خود از پرداخت حق بیمه در آلمان معاف گردند.
بیمه درمانی در کشور زادگاه | امکانات بیمه در آلمان | شرایط دیگر |
---|---|---|
بیمه درمانی اجباری | تأیید بیمه درمانی توسط یکی از شرکتهای بیمه درمانی اجباری | کارت بیمه اروپا (EHIC) صادره از شرکت بیمه در کشور زادگاه |
بیمه درمانی خصوصی | بیمه درمانی خصوصی |
تأییدیه از شرکت بیمه درمانی در کشور زادگاه؛ |
فاقد بیمه درمانی | بیمه درمانی بیمه اجباری یا خصوصی | از سن ۳۰سال به بالا، صرفاً بیمه درمانی خصوصی امکانپذیر است |
توجه: برای دانشجویان خارجی ساکن آلمان که تحت پوشش بیمه خصوصی بوده ولی کمتر از ۳۰ سال دارند، غالباً هنگام ثبتنام در دانشگاه به گواهی معافیت از بیمه درمانی اجباری نیاز است. به این ترتیب، عضویت در شرکتهای بیمه اجباری در طول دوره تحصیل در دانشگاه ممکن نمیباشد.
الزام بهبیمه درمانی برای شهروندان غیر اتحادیه اروپا
دانشجویان کشورهای غیر اتحادیه اروپا موظفند در مدت اقامت خود در آلمان تحت پوشش بیمه درمانی بیمه اجباری یا خصوصی قرار گیرند. دانشجویان ۳۰ ساله و بالاتر یا پس از اتمام ترم ۱۴ دیگر تحت پوشش بیمههای اجباری قرار نمیگیرند و میبایست به عضویت بیمههای خصوصی درآیند. همین اصل در مورد شرکت کنندگان در دورههای زبان آلمانی به منظور ورود به دانشگاه نیز صادق است.
حق بیمه اجباری (مورخ ۲۰۱۸)
مجموع حق بیمه | حق بیمه پرستاری | حق بیمه درمانی | بیمه دانشجویان خارجی |
---|---|---|---|
59/100 یورو* | 55/24 یورو* | 04/76 یورو* | دانشجویان بدون فرزند (۲۳ سال و بالاتر) |
73/98 یورو* | 69/22 یورو* | 04/76 یورو* | دانشجویان ۲۳ سال و کمتر دارای فرزند |
*حق بیمه دانشجویان خارجی در همه شرکتهای بیمه اجباری یکسان است. به این میزان ، حق بیمه تکمیلی شخصی شرکت بیمه اضافه میگردد.
**حق بیمه پرستاری برای دانشجویان صاحب فرزند 55/2 درصد، و برای دانشجویان ۲۳ ساله و بالاتر بدون فرزند،80/2 درصد است.
توصیه میشود دانشجویان خارجی قبل از آغاز به تحصیل در دانشگاه، با خدمات دانشجویی یا بخش تحصیلات دانشجویی اتباع خارجه (International Office) در این خصوص مشاوره نمایند.
کار در آلمان- بیمه درمانی برای کارمندان/ کارگران میهمان
اساساً: هر کارمند/ کارگر در کشوری که در آن کار میکند تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار میگیرد. داشتن بیمه درمانی، حتی برای اقامت کاری کوتاه مدت الزامی است.
بیمه درمانی برای شهروندان اتحادیه اروپا
کارمندان/ کارگران میهمان از کشورهای منطقه اقتصادی اروپا¹ و نیز کشورهای طرف قرارداد بیمه اجتماعی با آلمان²، صرفنظر از این که در استخدام کسی بوده یا به کار آزاد اشتغال دارند، ملزم به داشتن بیمه درمانی هستند. این اصل در مورد شاغلینی که در کشور عضو دیگری زندگی میکنند یا کارفرمایانی که محل کسب و کارشان در کشور عضو دیگری واقع است نیز صادق است. تنها در دو مورد استثناء وجود دارد:
۲
ماموریت محدود در خارج (حداکثر ۱۲ ماه) –> بیمه درمانی در کشور مبدأ (در این صورت تکمیل فرم E 101 ضروری است)
۱
بیمه اجتماعی برای افرادی که همزمان به عنوان کارمند/ کارگر در یک کشور عضو، و به عنوان صاحب شغل آزاد در کشور عضو دیگری اشتغال دارند، –> در هر دو کشور بیمه اجتماعیامکانپذیر است
بیمه درمانی برای شهروندان غیر اتحادیه اروپا
شاغلین کشورهای غیر اتحادیه اروپا، در صورت داشتن اجازه کار و همچنین اجازه اقامت (Aufenthaltstitel)، صرفنظر از مدت اقامتشان تحت پوشش بیمه درمانی قرار میگیرند. اتباع کشورهای غیر اتحادیه اروپا میتوانند با مراجعه به نمایندگیهای خارجی بیمه در کشور خود یا اداره اتباع خارجه در آلمان درخواست بیمه نمایند.
کار و پژوهش در آلمان – بیمه درمانی برای کارمندان/ کارگران و پژوهشگران میهمان
مقررات ویژه پژوهشگران میهمان
برای پژوهشگران (محققان) و اعضای خانواده همراه، بیمه درمانی اجباری است. از اینرو برای کلیه کشورهای غیر اتحادیه اروپا، کسب اطلاع در خصوص امکانات بیمه قبل از صفر به آلمان ضروری است: اجازه اقامت تنها با ارائه مدرک بیمه درمانی صادر میشود. چشماندازی به مقررات قانونی:
آییننامه بیمه درمانی | کشور زادگاه/ نوع اقامت |
---|---|
بیمه درمانی در کشور مبدأ و نیز در آلمان (کارت بیمه اروپا) دارای اعتبار است.
پرسشنامه شماره ۱ یا ۱۰۱ از بیمهگر کشور مبدأ یا اداره بیمه اجتماعی ضروری است |
پژوهشگران کشورهای منطقه اقتصاد آزاد۱ و کشورهای طرف قرارداد بیمه اجتماعی۲ |
قرار گرفتن تحت پوشش یکی از شرکتهای بیمه معتبر آلمانی الزامی است
امکان تغییر به حالت آماده باشِ بیمه درمانی موجود در کشور مبدأ در طول مدت اقامت در آلمان |
پژوهشگران خارجی ساکن آلمان (در صورت اقامت بلند مدت) |
قرار گرفتن تحت پوشش بیمه درمانی بیمه اجباری یا خصوصی الزامی است | پژوهشگران با قرارداد کاری |
تنها بیمه درمانی خصوصی امکانپذیر است | پژوهشگران با بورسیه |
بیمه درمانی در آلمان برای مهاجران
برای افرادی که قصد مهاجرت به آلمان و گرفتن اقامت دایم دارند، عقد قرارداد بیمه درمانی الزامی است. در غیر این صورت از صدور ویزا اجتناب میشود.
حق اقامت برای شهروندان اتحادیه اروپا
اساساً شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا حق دارند در هر یک از کشورهای این اتحادیه حتی در صورت نداشتن اشتغال سکونت کنند. با این وجود، اجازه اقامت منوط به دو شرط زیر است:
۲
عقد قرارداد بیمه درمانی در کشور اتحادیه اروپایی «جدید»
۱
مهاجران باید ادله کافی برای داشتن «ضروریات معیشتی» جهت اداره زندگی خود در کشور مقصد ارائه نمایند
مقررات برای ملیتهای دیگر غیر از کشورهای اتحادیه اروپا
مهاجران کشورهایی که برای ورود به آلمان به ویزا نیاز دارند، میبایست هنگام ورود تحت پوشش بیمه قرار داشته باشند. شرایط بیمههای درمانی اعم از بیمه اجباری و خصوصی، بسته به این که مهاجر دارای اشتغال باشد یا خیر متفاوت است.
مقررات ویژه متقاضیان پناهجویی در آلمان
افرادی که به دلایل سیاسی و پیگردهای دیگر به آلمان پناهنده میشوند، مشمول شرایط خاصی میگردند. پناهجویان اساساً تحت پوشش بیمه درمانی بیمه اجباری قرار نمیگیرند. بر اساس قانون پرداخت کمک هزینه به متقاضیان پناهجویی (AsylbLG)، پناهجو در صورت ابتلا به بیماری از حق دریافت کمک هزینه برخوردار است. میزان کمک هزینه بسته به نوع و مدت اقامت تعیین میشود.
حق دریافت کمک هزینه مطابق ماده ۴ قانون پرداخت کمک هزینه به متقاضیان پناهجویی به قرار زیر است:
در بیماریهای حاد: درمان پزشکی شامل وسایل پانسمان، بانداژ و دارو و دیگر خدماتی که به بهبود بیماری کمک میکنند
خدمات پرستاری و پزشکی، همچنین خدمات مامایی و دارویی و پانسمان برای زنان باردار و زائو
حق استفاده از معاینه پزشکی و واکسیناسیون
بیمه درمانی برای دانشآموزان، کارورزان و دختران سرخانه (Au-Pairs) در آلمان
دانشآموزان تبادلی، کارورزان خارجی و نیز دختران سرخانه که در آلمان به کار مشغولند، میبایست در مدت اقامت خود در آلمان تحت پوشش بیمه درمانی و بیمه حوادث قرار داشته باشند. کارورزان خارجی و دختران سرخانه تنها در صورتی ملزم به داشتن بیمه هستند که ماهیانه بیش از ۴۵۰ یورو درآمد کسب کنند. اما میتوانند با بیمههای خصوصی که مخصوص میهمانان خارجی از کشورهای منطقه اقتصادی اروپا۱ و کشورهای طرف قراداد بیمه اجتماعی با آلمان۲ هستند، قراداد ببندند.
شرایط سنی دختران سرخانه (Au-Pairs):
به طور کلی: ۱۸ تا ۲۷ سال
برای درخواست ویزا: ۱۸ تا ۲۶ سال
کشورهای غیر اتحادیه اروپا: ۱۸ تا ۲۴ سال
حداکثر زمان بیمه: ۱۲ ماه
توصیه میشود متقاضیان قبل از اقامت در آلمان، در کشور زادگاه یا کشور محل سکونت در این زمینه مشاوره نمایند. برای مشاوره میتوان به عنوان مثال به نمایندگیهای مربوطه، اداره اتباع خارجی ذیربط و یا شرکتهای ویژه بیمه مراجعه نمود.
بیمه درمانی در کشور مبدأ یا در آلمان؟
اتباع خارجی از کشورهای منطقه اقتصادی اروپا¹ میتوانند از کارت بیمه اروپا (EHIC) جهت استفاده از خدمات پزشکی در آلمان استفاده کنند. چنانچه کشور زادگاه طرف قرارداد بیمه اجتماعی با آلمان² باشد، میتوان تحت شرایطی از مزایای بیمه در آلمان استفاده نمود. محدوده برخورداری از مزایا و خدمات، بر حسب توافقات مربوطه تعیین میشود. در مورد کشورهای غیر منطقه اقتصادی اروپا¹ و کشورهای غیر طرف قرارداد با آلمان²، میبایست با یکی از شرکتهای بیمه درمانی خصوصی قرارداد منعقد گردد. در مورد دختران سرخانه (Au-Pairs) پرداخت حق بیمه درمانی خصوصی و بیمه حوادث بر عهده خانواده میزبان میباشد.
توجه: تعرفه و خدمات در شرکتهای بیمه متفاوتند – از این رو باید قیمتها و خدمات را از قبل به دقت بررسی نمود. به علاوه، تعرفههای ویژهای برای افرادی که برای کار و سفر اقامت کوتاه مدت در آلمان دارند، وجود دارد.
توصیههای مفید برای اتباع خارجی در آلمان
در شرایط اضطراری چه باید کرد؟ در شرایطی که به فوریتهای پزشکی نیاز است، دانستن این که به چه کسی میتوان مراجعه کرد و از چه طریقی بسیار مهم است.
۲. پزشک اورژانس
امکان استفاده از خدمات پزشکی خارج از ساعات کاری:
خدمات پزشکی شبانهروزی انجمن پزشکان بیمه اجباری: تلفن: ۱۱۶۱۱۷
اورژانس بیمارستانهای دولتی یا کلینیک دانشگاه
۱. شماره تلفنهای اضطراری
دانستن شماره تلفنهای زیر در صورت وقوع فوریتهای پزشکی یا شرایط اضطراری دیگر ضروری است:
۱۱۲ –> اورژانس/ آمبولانس و یا آتشنشانی (در سراسر اروپا)
۱۱۰ –> پلیس (شمارههای فوق رایگان میباشند.)
۳. دارو و داروخانه
معمولاً برای تهیه دارو میباید به داروخانه مراجعه نمود، در آلمان شبکه توزیع داروخانه بسیار قوی است. داروخانهها با حرف „A“ قرمز بر روی تابلوهایشان مشخص میشوند. در حال حاضر سفارش دارو از طریق داروخانههای اینترنتی نیز بسیار متداول است. اما داروها دو دستهاند:
داروهای بدون نسخه –> که بدون تجویز پزشک قابل تهیه هستند
داروهای با نسخه (برای مثال آنتیبیوتیکها) –> که پس از مراجعه به پزشک و صرفاً با در دست داشتن نسخه پزشک و با پرداخت هزینه آن، قابل تهیه میباشند.
در آلمان داروخانههای شبانه روزی نیز به منظور تهیه داروی اضطراری وجود دارند.. آدرس داروخانههای شبانهروزی («داروخانههای کشیک» „Apotheke vom Dienst“) را میتوان در روزنامهها یا بر روی تابلوی هر داروخانه ملاحظه کرد.
۴. مشاوره و کمک – لینکهای مفید
مراکز آموزشی | نشانی |
---|---|
وزارت امور خارجه | www.auswaertiges-amt.de |
اداره مهاجرت و پناهجویان فدرال | www.bamf.de |
کمیسر امور اتباع خارجه فدرال | www.bundesauslaenderbeauftragte.de |
شوراهای ایالتی پناهجویان | www.fluechtlingsrat.de |
موسسه تبادلات آکادمیک آلمان (DAAD) | www.daad.de |
اتحادیه دانشجویی آلمان (DSW) | www.internationale-studierende.de |
بنیاد ارتقاء کنفرانس مدیران دانشگاهها | www.hochschulkompass.de |
دبیرخانه کنفرانس پیوسته وزیران فرهنگ ایالتها |
www.anabin.kmk.org |
مؤسسه زبان گوته | www.goethe.de |
کانون آماده سازی برای تحصیلات دانشگاهی و طراحی آزمون – انجمن ثبت شده مؤسسه تست داف (TestDaF) |
www.testdaf.de |
وزارت آموزش و تحقیقات | www.bmbf.de |
اداره بیمه فدرال | www.bundesversicherungsamt.de |
مرکز آموزش سیاسی فدرال (bpb) | www.bpb.de |
رابط بیمه درمانی آلمان – خارج (DVKA) |
www.dvka.de |
مراکز بهداشتی | نشانی |
---|---|
وزارت بهداشت و سلامت (BMG) | www.bundesgesundheitsministerium.de |
مرکز آموزش بهداشت فدرال (BZgA) | www.bzga.de |
انجمن پیشگیری و ارتقاء سلامت فدرال (BVPG) | www.bvpraevention.de |
مشاوره مستقل بیماران – آلمان (UPD) | www.patientenberatung.de/de |
صلیب سرخ آلمان (DRK) | www.drk.de |
دیاکونی آلمان | www.diakonie.de |
کاریتاس آلمان | www.caritas.de |
مجمع آزاد بهزیستی فدرال (BAGFW) | www.bagfw.de |
مرکز کمک به بیماران ایدز آلمان | www.aidshilfe.de |
دفتر مرکزی امور اعتیاد آلمان (DHS) | www.dhs.de |
انجمن بیماریهای مقاربتی آلمان |
www.dstig.de |
انجمن تغذیه آلمان | www.dge.de |
شبکه سلامت شهرها | www.gesunde-staedte-netzwerk.de |
¹ کشورهای عضو اتحادیه اروپا-/کشورهای منطقه اقتصادی اروپا: اعضای اتحادیه اروپا و لیختن اشتاین، نروز، ایسلند و سوئیس
² کشورهای طرف قرارداد بیمه اجتماعی با آلمان: بوسنی و هرزگووین، شهرها و ماورابحار فرانسه (گویان فرانسه)، گوادلوپ، مارتینیک، مایوت، رئونیون)، اسراییل³، کروواسی، مراکش، مقدونیه، مونته نگرو، صربستان، ترکیه و تونس
³ این قرارداد تنها شامل مزایای قبل و بعد از زایمان در بیمه درمانی میشود.